Coraz więcej programistów wybiera pracę kontraktową. Wywiad z Piotrem Latoszkiem

COVID-19 sprawił, że na stabilnym dotąd rynku pracy IT nieoczekiwanie wielu specjalistów zostało zmuszonych do szukania nowego pracodawcy. Niektórzy z nich musieli znaleźć nowe źródło utrzymania, inni chcieli się zabezpieczyć przyjmując kolejne freelancerskie zlecenia. Jednym z najpopularniejszych miejsc poszukiwania tego typu zleceń są tzw. gig marketplace’y, oferujące szeroki wybór ofert uzależnionych od umiejętności i doświadczenia specjalisty.

O trendach i sytuacji na rynku freelancerów rozmawiamy z Piotrem Latoszkiem, który rozwija platformę Talent Marketplace zarządzaną przez Netguru, polską spółkę technologiczną znajdującą się na liście najbardziej pożądanych pracodawców IT w Polsce.

Netguru Talent Marketplace daje kontraktorom nowe możliwości przy wyborze interesujących projektów i zespołów. Działa od dwóch lat i pozwala Netguru dotrzeć do najbardziej wartościowych specjalistów z różnych dziedzin, niezależnie od ich lokalizacji.

Jak zmienił się rynek pracy od wybuchu pandemii COVID-19?

Przede wszystkim stał się mniej stabilny. Firmy IT, w momencie zamknięcia gospodarki spowodowanego przez COViD, bardzo szybko zdecydowały się na redukcję zatrudnienia i ograniczenie wydatków związanych z utrzymaniem zespołów developerskich. To doprowadziło do wzrostu zainteresowania pracą kontraktową wśród osób, które dotąd nie rozważały tego typu ofert. Dla jednych może to być zabezpieczenie w niepewnej sytuacji zawodowej, dla innych okazja do zmiany projektu w celu uzyskania zróżnicowanego doświadczenia.

Popularność kontraktów terminowych w IT stale rośnie, dlatego została uwzględniona w długoterminowej strategii wzrostu Netguru. Te trendy nie są zupełnie nowe. Łączą się z tym, co obserwowaliśmy przez pierwsze dwa lata od otwarcia Talent Marketplace. To platforma pozwalająca nam dotrzeć do ekspertów z różnych dziedzin, która pomaga jednocześnie specjalistom znaleźć ciekawe projekty.

Zauważyliśmy na przykład, że programiści poszukiwali możliwości wzięcia jednego dobrze płatnego kontraktu na kilka miesięcy, żeby po jego zakończeniu móc odpocząć podczas wielomiesięcznych wakacji. Przechodząc od projektu do projektu łatwiej było im też zdobywać nowe umiejętności. Według badań Netguru, specjaliści z dużym doświadczeniem oczekują relacji typu kontrakt, gdyż pozwala im ona na rozszerzenie swojego portfolio o nowe technologie lub typy projektów. Taka relacja ma dla nich fragmentaryczny, chwilowy charakter.

Jakie są korzyści pracy na kontrakcie – dla firm i samych zleceniobiorców – w porównaniu z pracą na zleceniem czy na UoP?

Kiedyś freelancerzy współpracowali z firmami głównie lokalnie. Wraz z globalizacją oprogramowania, środowisko pracy kontraktorów ustabilizowało się, pozwalając im na współpracę w ramach długoterminowych kontraktów. Dzięki tej stabilizacji, freelancerzy mogli wyspecjalizować się pod kątem konkretnych zadań czy rodzajów projektów.

W ramach swojej ewolucji rynek pracy w sektorze IT poszerzył się m.in. o developerów, którzy chcą zdobyć doświadczenie i zostać ekspertami w różnych branżach. Praca w zróżnicowanych projektach daje im unikalne okazje do zwiększania kompetencji. Zbieramy dane o tym, co dla kontraktorów jest najważniejsze przy wyborze projektów.

Dowiedzieliśmy się, że freelancerzy szukają zadań stanowiących wyzwanie i okazję do nauki. Dobrze czują się w międzynarodowym środowisku pracy i chcą współtworzyć produkty, które odniosą sukces. Lubią też czuć się odpowiedzialni za projekt i mieć realny wpływ na jego dalsze losy. Stabilność zatrudnienia, praca zdalna i okazje do używania najnowszych technologii także mogą ich przekonać do zaangażowania się w dany projekt.

Czym kierują się freelancerzy przy wyborze ofert:

• zadania, które stanowią wyzwanie i okazję do nauki,
• międzynarodowe środowisko pracy,
• możliwość współtworzenia produktów, które odnoszą sukces,
• ownership – poczucie odpowiedzialności za projekt i realny wpływ na jego losy,
• stabilność pracy,
• praca zdalna,
• używanie najnowszych technologii.

Zwiększona mobilność na rynku IT oznacza, że freelancerzy chętnie przechodzą od projektu do projektu. Ta płynność jest dla nich ważna. Dodatkowo mają możliwość elastycznego dobierania zleceń i terminów do własnych potrzeb.

Podejście Agile od początku było istotne w funkcjonowaniu Netguru. Zdarza nam się wyjść poza nasz standardowy stack technologiczny. Talent Marketplace daje nam szybki dostęp do wiedzy i umiejętności, którymi w danym momencie nie dysponujemy.

Talent Marketplace przez dwa lata istnienia pojawił się już na 16 rynkach. Dzięki niemu możemy współpracować z utalentowanymi osobami z całego świata. W ten sposób nie tylko zwiększamy różnorodność zespołu, ale też poszerzamy naszą bazę wiedzy, skillset projektowy i ekspertyzę. Założeniem projektu od początku było to, by każdy kontraktor czuł się częścią danego projektu – na równi z resztą zespołu Netguru. Osiągnęliśmy cel – freelancerzy są tak samo zadowoleni z pracy dla Netguru, jak standardowi pracownicy. W przyszłości chcemy rozbudować projekt, aby objąć wszystkie dostępne na rynku technologie oraz zwiększyć zasięg o kolejne kraje.

Oferty pracy z

Jak w takim razie wybierać dobre oferty? Na co zwracać uwagę? Czego unikać?

Wybierając projekt w pierwszej kolejności należy spojrzeć na interesujące nas kryteria: technologie, branże, wartość jaką będzie niósł produkt, itd. Kiedy już wiemy, że projekt nam się podoba, trzeba spojrzeć na ofertę bardziej krytycznie. Dobrym krokiem jest spojrzenie na profil firmy oferującej kontrakt, oraz na opinie jej klientów. Jeśli zauważymy powtarzające się problemy, być może nie warto ryzykować współpracy z potencjalnie nieuczciwym pracodawcą.

Warto też zajrzeć do portfolio organizacji. Pozwoli nam to sprawdzić, czy dany typ projektu był już wcześniej realizowany przez nasz przyszły zespół. Jeśli tak, możemy spodziewać się dobrych praktyk i wielu okazji do nauki. Jeśli nie, być może to my, mając takie doświadczenie, przejmiemy odpowiedzialność za sukces projektu.

Podobnie jest z kulturą organizacji – może nam pasować albo nie. Niektórzy lubią bliski kontakt z zespołem czy dany styl komunikacji, inni nie. Niestety tzw. culture fit trudno sprawdzić przed procesem rekrutacji. Podczas tego procesu możemy dowiedzieć się bardzo wiele o przyszłym pracodawcy i warto tę okazję wykorzystać.

Na koniec dobrze jest przemyśleć, co dany projekt czy współpraca z konkretną firmą doda do naszego portfolio. No i dać sobie czas na przeanalizowanie strony formalnej współpracy. Różne organizacje mogą przyjmować różne formy rozliczania się z freelancerami, lub stosować narzędzia do śledzenia pracy kontraktora. Jeśli nie jest to zgodne z naszymi oczekiwaniami, nie zawsze warto iść tu na kompromis.

A czy z pracą na kontrakcie wiąże się jakieś szczególne ryzyko, które nie występuje np. w przypadku umowy o pracę?

Dla freelancera ryzykiem jest przede wszystkim mała stabilność pracy. Są okresy, kiedy ofert i projektów jest dużo, ale są też takie, kiedy ich brakuje. Współpraca z wieloma firmami oznacza też, że prawdopodobieństwo trafienia na nieodpowiedni dla danej osoby zespół czy projekt jest większe.

Z perspektywy zleceniodawcy sytuacja wygląda podobnie. Freelancerzy wybierają oferty według swoich potrzeb i mogą nie być dostępni akurat wtedy, kiedy firma ich potrzebuje. Dodatkowo bezpośrednio po dołączeniu do projektu są w pewnym sensie niewiadomą – mogą się sprawdzić lub nie.

Skąd w takim razie pomysł na stworzenie własnego katalogu ofert?

Już kilka lat temu zauważyliśmy, że coraz większa liczba programistów poszukuje bardziej elastycznych form zatrudnienia. Z drugiej strony, jedną z podstaw Netguru jest metodyka Agile, która zakłada nieprzewidywalność i nieuchronność zmian. Chcieliśmy mieć możliwość reagowania na błyskawiczne zmiany w zapotrzebowaniu klientów, projektów czy poszczególnych zespołów.

Postanowiliśmy połączyć zwinność z elastycznością, tworząc platformę zbierającą najlepszych na rynku ekspertów. Projekt Talent Marketplace jest narzędziem, które pozwala specjalistom z różnych dziedzin wybrać interesujące dla nich projekty i daje im okazję do współpracy z nowymi zespołami.

Czy Wasz projekt jest skierowany tylko do programistów?

Talent Marketplace to platforma dla freelancerów z różnych dziedzin. W tej chwili są to przede wszystkim developerzy i designerzy, którzy myślą o zmianie formy współpracy z umowy o pracę czy B2B na kontraktową. W lipcu pojawiły się także oferty na role nietechniczne, np. autorzy treści, które mogą być atrakcyjne na przykład dla dziennikarzy szukających możliwości przebranżowienia.

Pracujemy z małymi startupami, jak i z dużymi firmami, takimi jak Solarisbank, PAYBACK, Volkswagen, Babbel, Keller Williams czy Hive. Każdy z naszych projektów jest specyficzny i daje inne okazje do rozwoju.

Co się dzieje, kiedy ktoś jest zainteresowany współpracą? Jak wygląda proces akceptacji oferty z Talent Marketplace?

Do rozpoczęcia współpracy prowadzą dwie ścieżki: aplikacja w odpowiedzi na konkretną ofertę umieszczoną w katalogu ofert, oraz ogólna aplikacja przez wypełnienie formularza na stronie Talent Marketplace. W przypadku tej pierwszej, z aplikantem kontaktuje się rekruter i prowadzi go przez proces. Jednym z wymagań jest wykonanie zadania rekrutacyjnego. Po pozytywnej weryfikacji nowa osoba zostaje przydzielona do projektu.

Druga ścieżka zaczyna się w momencie, kiedy pojawi się nowy projekt dopasowany do zainteresowań kandydata z Talent Marketplace. Kontaktujemy się wtedy z taką osobą mailowo, zachęcając do wzięcia udziału w rekrutacji. Dalsze kroki wyglądają tak samo, jak w przypadku pierwszej ścieżki.

Możesz opowiedzieć jak potoczyły się losy zawodowe niektórych osób, które z Wami współpracują w ramach Talent Marketplace?

Oczywiście. Jeden z naszych developerów, który zaczynał przez Talent Marketplace, w dwa tygodnie po aplikacji zdecydował się pracować w projekcie na pełny etat. Zrezygnował z poprzedniej pracy, zostając pełnoprawnym członkiem naszego zespołu. W procesie onboardingu przekazaliśmy mu dużo informacji o tym, jak pracujemy, jakie dobre praktyki stosujemy, itd. Przydzieliliśmy mu także mentora, aby przyspieszyć proces adaptacji do naszego stylu pracy.

Ten programista pracuje z nami już 9 miesięcy, do tej pory wspierał nasz zespół przy dwóch projektach. Przejście z jednego projektu na kolejny odbyło się bezproblemowo, w dużej mierze dzięki jasnemu, przejrzystemu feedbackowi od reszty zespołu.

Piotr Latoszek. Product Owner w Netguru. Dołączył do zespołu Netguru właśnie po to, żeby tworzyć platformę Talent Marketplace. Ma doświadczenie z dużymi aplikacjami B2C i od początku tworzy wartościowy produkt, oraz kreuje proces współpracy przez platformę.