Amortyzacja w jednoosobowej działalności programisty

Amortyzacja środków trwałych to stopniowe zużywanie się środków trwałych. Polega na zmniejszeniu wartości składników majątku poprzez odpisy amortyzacyjne, dokonywane drogą planowanego rozłożenia wartości środków trwałych na ustalony okres amortyzacji. Sprawdź, jakie są metody amortyzacji i co dokładnie jej podlega w jednoosobowej działalności gospodarczej programisty.

Amortyzacja w jednoosobowej działalności gospodarczej

Niektóre odpisy amortyzacyjne (czyli sukcesywną utratę wartości rzeczy) można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, a niektórych nie można (np. na ryczałcie, który nie przewiduje rozliczania kosztów), jednak amortyzacja zawsze musi się odbywać – tam, gdzie nakazuje tak ustawa o PIT.

Stąd może się zdarzyć, że musimy dokonywać odpisów amortyzacyjnych, których i tak nie zaliczymy w koszty firmowe. Zasadniczo im większa stawka amortyzacji, tym szybciej rozliczymy koszty danego składnika majątku.

Amortyzacją są objęte firmowe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne (nazywane wnip). Środkami trwałymi są nabyte/wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

• budynki/lokale będące odrębną własnością,
• maszyny, urządzenia, środki transportu,
• inne rzeczy

o przewidywanym okresie używania w firmie dłuższym niż rok.

Do Wnip zaliczają się również m.in. autorskie/pokrewne prawa majątkowe lub licencje o przewidywanym okresie używania w firmie dłuższym niż rok.

Środki trwałe oraz wnip o wartości początkowej powyżej 10 000 zł obowiązkowo muszą być wpisane do “ewidencji środków trwałych i wnip” oraz poddane amortyzacji. Tańsze też mogą zostać wpisane, ale nie jest to jednak wymagane – mogą być wpisane zarówno do est, jak i od razu rozliczone w kosztach.

Oferty pracy z

Metody amortyzacji

Dostępne są następujące rodzaje amortyzacji:

• liniowa (art. 22i) –  równe odpisy co miesiąc,
• degresywna (art. 22k ust.1)  – odpisy od corocznie malejącej podstawy,
• jednorazowa (art. 22k ust.7-21) – cały odpis w jednym miesiącu,
• sezonowa (art. 22h ust.1 pkt 3) – odpisy tylko w tych miesiącach, w których dany składnik jest faktycznie używany. 

Co można amortyzować w IT?

Amortyzować można w zasadzie, co się żywnie podoba – jeśli tylko spełnia definicję środka trwałego lub wnip oraz jest wykorzystywane w działalności gospodarczej. Poddać amortyzacji można więc np. komputer, laptop, sprzęt elektroniczny, oprogramowanie, samochód, rower, motor itd.

Amortyzacja środków trwałych programisty

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środka trwałego aż do zrównania sumy odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową lub zbycia środka z majątku firmowego.

Amortyzację nalicza się wg stawek podanych w Wykazie stawek amortyzacyjnych (załącznik nr 1 do ustawy o PIT). W zależności od rodzaju środka trwałego i metody amortyzacji inna będzie stawka amortyzacji, a tym samym jej czas. Wyboru metody amortyzacji należy dokonać przed jej rozpoczęciem, której potem nie można zmienić – trzeba ją stosować aż do pełnego umorzenia środka trwałego lub zbycia z majątku firmowego.

Niektóre metody amortyzacji dla wybranych środków trwałych (nie wszystkich) pozwalają na podwyższenie lub obniżenie stawki podanej w Wykazie – zawsze dopiero od początku nowego roku. Nie dla każdego środka trwałego dostępne są wszystkie metody amortyzacji. Przykładowo, dla samochodu dostępna jest tylko amortyzacja liniowa, a dla roweru nie można wybrać metody degresywnej. 

Amortyzacja programów komputerowych

Amortyzacji podlegają nabyte od innego podmiotu autorskie prawa majątkowe i licencje.

Zasadniczo więc, oprogramowanie, do którego programiście przysługuje autorskie prawo majątkowe lub gdy posiada on licencję na korzystanie z niego może zostać zakwalifikowane jako wnip. Natomiast takie, z nabyciem którego nie łączy się uzyskanie licencji, czy autorskich praw do niego, a jest udostępnione na podstawie umowy o korzystanie z oprogramowania – nie stanowi wnip.

Dla wnip można zastosować tylko metodę liniową amortyzacji. Minimalny okres amortyzacji dla licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich wynosi 24 miesiące. Co oznacza, że najwyższa stawka amortyzacji to 50%. Jest to stawka maksymalna więc można zastosować niższą, a tym samym wydłużyć czas dokonywania odpisów amortyzacyjnych. 

Licencje udzielane na dokładnie jeden rok można zaliczyć bezpośrednio w koszty (nie dokonująć amortyzacji) nawet jeśli jej koszt przekracza 10 000 zł, ponieważ nie jest spełniony warunek użytkowania dłużej niż rok, który nakazuje wpisać taką wnip do ewidencji.

Jeśli oprogramowanie jest od razu zainstalowane w komputerze, wtedy nie rozpatruje się go jako wnip- jest to integralna część komputera, czyli wraz z komputerem stanowi środek trwały.

Kwalifikacja zakupionej licencji do wartości niematerialnych i prawnych nie jest jednoznacznie rozstrzygnięta – w interpretacjach (np. 0111-KDIB1-2.4010.121.2018.2.DP, 0114-KDIP2-2.4010.113.2017.1.SO) spotkamy się ze stanowiskiem, że “standardowy” program komputerowy z umową licencyjną nie będzie stanowił wnip, z czym nie zawsze zgadzają się eksperci z czasopism podatkowych.

Jak widzimy, amortyzacja to w zasadzie rozliczenie kosztu zakupu na raty w paru miesiącach lub latach – i jest ona obowiązkowa dla środków i trwałych i wnip o wartości początkowej przekraczającej 10 000 zł. W przeciwnym wypadku, możemy je rozliczyć na trzy sposoby:

• wpisać do “est i wnip” i dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu przyjęcia do używania lub w miesiącu następnym (22f ust. 3),
• wpisać do “est i wnip” i zastosować jedną z dozwolonych metod amortyzacji (art. 22h-22m),
• odstąpić od amortyzacji i rozliczyć bezpośrednio w kosztach bez wpisywania do ewidencji.

---

Ifirma.pl – największy system księgowości internetowej w Polsce. Równolegle z samodzielnym programem do księgowości i programem do faktur działa biuro rachunkowe, które wspiera swoją pracą grono doświadczonych księgowych i konsultantów Biura Obsługi Klienta.

---

Zdjęcie główne pochodzi z unsplash.com