Developer inaczej – czyli jak pogodzić kodowanie z rolą nietechniczną
Programista zajmujący się finansami, tester pilnujący stawek w zespole – czy to możliwe? Okazuje się, że jak najbardziej, kiedy wprowadzimy do życia firmy hierarchię kompetencji i samoorganizujące się zespoły. Wszystko po to, aby jeszcze bardziej przybliżyć się do realizacji turkusowego modelu zarządzania.
Spis treści
Czym jest turkusowy model zarządzania?
Turkusowy model zarządzania to z jednej strony model zarządzania organizacjami, a z drugiej sposób patrzenia na świat – filozofia życia. Teoretycznie charakteryzują go konkretne schematy myślenia i można spróbować po prostu je zrozumieć i wdrożyć, tak jak wszystko inne, czego się uczymy.
Problem polega na tym, że schematy turkusowe wychodzą zwyczajnie z innego miejsca świadomości, tego kim jestem i kim jest inny człowiek i jak razem chcemy współpracować. Często wydają się przez to nieintuicyjne, a już na pewno są sprzeczne z naszymi „automatycznymi” zachowaniami, których uczyliśmy się od najmłodszych lat.
Turkusowy model zarządzania opiera się na partnerskim podejściu i wzajemnym zaufaniu członków organizacji. Trzy główne filary tego modelu to samozarządzanie, pełnia (w skrócie – bycie w pełni sobą) i ewolucyjny cel, o których szerzej pisze F. Laloux w swojej książce „Pracować inaczej”. Porównując turkus do tradycyjnych modeli zarządzania, trzeba przyznać, że daje on bardzo dużo wolności, chociaż nie każdy się w nim odnajdzie.
Każdemu według potrzeb
Już samo podejście do hierarchii to jeden z aspektów bardziej wyróżniających turkus. W organizacji tego typu rządzi przede wszystkim hierarchia kompetencji. Co oznacza? W dużym skrócie, rozbicie stanowisk na poszczególne role sprawia, że różne osoby mogą sprawować różne funkcje, zależnie od swoich umiejętności i chęci. Wystarczy, że ktoś zechce zaopiekować się danym obszarem i jednocześnie w organizacji zachodzi taka potrzeba, a przydziela mu się daną rolę. W praktyce oznacza to, że również „osoby techniczne” pełnią funkcje niekojarzone zupełnie z rolami przypisanymi do ich zakresu obowiązków.
W turkusowym modelu zarządzania, oprócz ról i hierarchii kompetencji, ważne są również samoorganizujące się zespoły. Każdy z nich stanowi samodzielną, samozarządzającą się jednostkę. To możliwe, ponieważ wszystkie potrzebne do działania kompetencje znajdują się w organizacji. Także w zespole składającym się z Developer_, Tester_ i Project Manager_, znajdziemy osoby piastujące jednocześnie takie funkcje jak Roles Master, Team Finance & Budget Guardian, czy Salary Guardian. To oczywiście przykłady, bo wachlarz możliwości jest naprawdę szeroki i warto go dostosować do aktualnych potrzeb firmy i jej pracowników.
Pogodzenie pracy programisty z rolą nietechniczną
Należy najpierw zadać sobie pytanie – po co? Jak zaznaczyłam wyżej, w turkusie bardzo duży nacisk kładzie się na samozarządzanie. Inną istotną kwestią jest dążenie do realizowania potencjału pracowników w organizacji poprzez dawanie im możliwości wykorzystania swoich kompetencji w różnych obszarach pracy. Role powstały m.in. po to, żeby dokładniej odzwierciedlać stan faktyczny wykonywanych przez dane osoby obowiązków, ale także, by ich nie ograniczać – jedna osoba może pełnić różne, nawet niezwiązane ze sobą role.
Dzięki temu „ukryte talenty” mogą śmiało wyjść na jaw i nikt nie jest zmuszony do wykonywania wciąż tych samych zadań. Programistki i programiści nie są przecież wyjątkami, jeśli chodzi o potrzeby różnorodności, rozwoju i zmiany. Takie dodatkowe role to idealna okazja zarówno do tego, żeby pogłębić swoje kompetencje w nowym obszarze, jak i zapobiec zawodowej rutynie. Jest to też świetny sposób na większe zaangażowanie się w życie organizacji i wywieranie realnego wpływu na jej kształtowanie.
Mistrz Ról
W tradycyjnym modelu zarządzania, obowiązki Roles Mastera zwykle są przypisane Team Leaderom. W modelu turkusowym stanowiska zostały podzielone na role, dlatego tak ścisłe powiązanie tu nie występuje.
Czym zajmuje się Roles Master? Odpowiada głównie za to, żeby w składzie osobowym zespołu występowały wszystkie role konieczne do jego prawidłowego funkcjonowania. Określa jakie kompetencje są potrzebne oraz ich wymagany poziom seniority. Co więcej, współpracuje często z innymi rolami, np. odpowiedzialnymi za zatrudnienie, wynagrodzenia, czy planowanie dostępności zespołu (ang. Capacity).
Roles Master wspiera także członków zespołu w dawaniu sobie informacji zwrotnych odnośnie pełnionych funkcji. Natomiast jeśli ktoś ma potrzebę spróbowania czegoś nowego lub czuje, że nie odnajduje się w aktualnej roli, Roles Master pomaga mu znaleźć nowe miejsce w swoim lub innym dostępnym.
Maciek Pastuszka, Frontend Developer i Roles Master działa w branży IT od 2009 roku, był już na różnych stanowiskach i w różnych rolach – od designera, przez web developera, trenera w szkole programowania, CIO w startupie, aż po stricte Frontend Developera (od ok. 7 lat). W SYZYGY pracuje od 2018 w projekcie reactowym – przed „turkusową rewolucją” jako Developer oraz Team Leader, a obecnie jego pozadeweloperskie role to Roles Master i New Work Evangelist.
Pracowałem kiedyś jako Team Leader i lubiłem to robić, natomiast czułem się czasami jak worek do wrzucania wszystkich poziomów odpowiedzialności za prowadzone projekty. Dzięki roli Roles Mastera mogę korzystać z doświadczenia Team Leadera oraz skupić się na tym jednym, konkretnym wycinku, który sprawia mi frajdę, bez potrzeby wykonywania dodatkowych obowiązków.
Strażnik Finansów i Budżetu
Team Finance & Budget Guardian jest odpowiedzialny za to, by reforcastować, planować, weryfikować i wyciągać wnioski z wyników finansowych i realizacji budżetu zespołu. Krótko mówiąc, pilnuje tego, by zaplanowane kwoty, które zespół ma zarobić, po prostu się zgadzały.
Do wykonywania tej roli może zgłosić się dowolny członek zespołu – w szczegóły wprowadza go poprzednik, a bieżące wsparcie oferują inni Finance & Budget Guardianie podczas regularnych spotkań, które mają na celu przede wszystkim monitorowanie bieżącej sytuacji finansowej firmy. Stanowią one także okazję do dzielenia się swoimi obawami i planami. Dzięki temu, że rola Team Finance & Budget Guardiana nie jest przypisana na stałe do jednej osoby, więcej pracowników ma możliwość szczegółowego zapoznania się z budżetem organizacji i tym, jaki wpływ wywiera na jego realizację.
Grzesiek Dąbrowski, z wykształcenia muzykolog, zaczął swoją karierę programistyczną w 2020 roku. W SYZYGY pojawił się ponad rok temu, jako JavaScript Developer w projekcie reactowym. Pełni też trzy role pozadeweloperskie: Team Finance & Budget Guardian, Timesheet Guardian, Podcast Editor.
Bycie Finance & Budget Guardianem przede wszystkim poszerza moją wiedzę o tym, co tak naprawdę robimy w firmie. Jako programiści często skupiamy się wyłącznie na taskach, a tak naprawdę, za tym idą konkretne pieniądze. Te z kolei później przekładają się na to, co firma może zrobić, bądź nie – mamy jakiś określony budżet na podwyżki i przykładowo ta nietechniczna rola pozwala mi spojrzeć z szerszej perspektywy zarówno na mój zespół, jak i na moją pracę w kontekście całej organizacji.