Humanista w IT. Jak zostać UXowcem?

Wbrew obiegowej opinii, wcale nie musisz posiadać umiejętności technicznych lub wybitnie programować, aby rozpocząć pracę w branży IT. Humaniści również znajdą w niej miejsce dla siebie. Jednym z najpopularniejszych zawodów nietechnicznych w branży IT jest specjalista UX (User Experience). I o nim dzisiaj opowiem.

Zawód ten cieszy się olbrzymią popularnością wśród absolwentów kierunków społecznych i humanistycznych oraz wśród osób, które po prostu chcą zacząć pracować w nowych technologiach, a nie mają wiedzy technicznej. Praca w obszarze UX łączy obszary: designu, psychologii oraz biznesu co stanowi bardzo atrakcyjną ofertą zawodową dla osób o interdyscyplinarnych kompetencjach.

Jan Bińczyk. Swoją karierę zawodową rozwijał jako jako UX designer, obecnie zarządza zespołem UX w G2A.CO. Absolwent SWPS na kierunku Społeczna Psychologia Komunikacji i Informatyki. Jego zainteresowania naukowe oraz zawodowe obejmują obszar interakcji człowiek-komputer, w szczególności wpływu technik perswazyjnych na zachowanie użytkowników. Konsultant UX i szkoleniowec. Wykładowca na kierunku Projektowanie UX i Analityka Internetowa na Politechnice Białostockiej.

Specjalista User Experience, czyli właściwie kto?

Bez względu na to czy jesteś projektantem, badaczem czy też zajmujesz się strategią, pracując jako specjalista User Experience będziesz poruszać się na styku biznesu, developmentu oraz doświadczeń użytkownika. To fantastyczne wyzwanie, które nie tylko pozwala kształtować wartość biznesową firmy, ale także mieć realny wpływ na zwiększenia satysfakcji jej klientów.

Błędnie postrzega się pracę specjalisty UX jako kogoś, kto tylko tworzy makiety, projektuje formularze lub rozwiązuje klasyczne problemy: lepszy będzie button zielony, czy może czerwony? Niestety w wielu organizacjach, UX jest właśnie tak rozumiany i w konsekwencji sprowadza się zazwyczaj jedynie do prototypowania. Obserwując społeczność UX można zresztą odnieść wrażenie, że sami specjaliści stawiają się głównie w pozycji twórców makiet koncentrując się tym samym bardziej na UI (User Interface) i aspektach wizualnych swojej pracy, zamiast odpowiadać na realne potrzeby użytkowników bazując na technikach badawczych i analizach. Różnice pomiędzy pracą nad UX i UI to temat na osobny artykuł. UX to coś więcej niż tylko ładnie wyglądający produkt. To filozofia działania, która przejawia się w każdym aspekcie działanie firmy.

Mówi się, że dobry user experience jest niewidoczny — jeżeli wszystko działa zgodnie z oczekiwaniami, wtedy nie ma problemu. Schody zaczynają się w sytuacji, kiedy mamy źle zaprojektowany produkt lub efekt naszej pracy mija się z faktycznymi oczekiwaniami użytkowników. Dopiero wtedy zazwyczaj zaczyna mówić się o roli user experience.

Wróćmy jednak do specyfiki pracy UXowca. Możemy nakreślić trzy podstawowe obszary związane z User Experience: badania (UX research), projektowanie (UX design) oraz strategia (UX strategy). Każdy z tych obszarów dotyka specyficznych zagadnień i każdy z nich jest niezwykle istotny, dostarczając określoną wartość.

UX researcher

Jest odpowiedzialny za analizę danych o zachowaniach użytkowników oraz przeprowadzanie badań (usability tests). Jeżeli chcesz pracować jako badacz, to musisz wykazać się przede wszystkim otwartością i dociekliwością badawczą. Na tym stanowisku niezwykle istotne są zdolności interpersonalne. Badacz musi mieć nie tylko zacięcie analityczne, ale także ponadprzeciętne zdolności interpersonalne oraz dużą dozę empatii. Dość duża grupa badaczy kończy kierunki społeczne: psychologię, socjologię lub kognitywistykę.

Zadaniem researchera jest pogłębianie wiedzy na temat użytkowników, weryfikowanie hipotez, wspieranie biznesu oraz projektantów. Dobry badacz to skarb w każdej organizacji.

W sytuacji gdy decyzje projektowe oraz biznesowe muszą mieć oparcie w danych i badaniach, zawód researchera jest coraz bardziej pożądany na rynku pracy.

Oferty pracy z

UX designer

W dużym skrócie UX Designer uczestniczy w całym procesie projektowym czuwając nad jakością tworzonego produktu, koncentrując się jednocześnie na satysfakcji użytkownika pamiętając tym samym o realizacji celów biznesowych.

Zazwyczaj rola UX designera kojarzona jest z tworzeniem prototypów, ale w rzeczywistości jest o wiele bardziej złożona. Projektuje ścieżkę użytkownika, tworzy architekturę informacji, oraz pomaga w zdefiniowaniu i osiągnięciu celów biznesowych. Istotną rolą UX Designera jest także zbieranie niezbędnych informacji — wyników badań, wymagań biznesowych, a także konsultowania aspektów technicznych z zespołem projektowym.

W pracy UX Designera niezwykle istotna jest umiejętność komunikacji. Liczne spotkania z biznesem, dyskusje z developerami oraz burze mózgów wpisują się w codzienną pracę. Zatem każdy, kto myśli o tej pracy powinien być osobą otwartą, komunikatywną, a przede wszystkim otwartą na krytykę.Wbrew obiegowej opinii, wcale nie musisz posiadać umiejętności technicznych lub wybitnie programować, aby rozpocząć pracę w branży IT. Humaniści również znajdą w niej miejsce dla siebie. Jednym z najpopularniejszych zawodów nietechnicznych w branży IT jest specjalista UX (User Experience). I o nim dzisiaj opowiem.

UX strategist

Strategia UX jest stosunkowo nową dziedziną z pogranicza market researchu, UX researchu oraz strategii biznesowej. Dla uproszczenia można powiedzieć iż łączy ona w sobie kompetencje product ownera oraz specjalisty UX. To stanowisko wymaga wiedzy na temat strategii rozwoju produktów, zachowań użytkowników oraz strategii biznesowych. Podstawą działania w ramach strategii UX jest opracowanie planu działania nad produktem oraz określenie jego celów biznesowych. W zasadzie każdy, kto decyduje się na stworzenie innowacyjnego produktu zajmuje się, mniej lub bardziej świadomie strategią UX.

Ścieżka kariery

Nie ma wyraźnej ścieżki kariery dla specjalisty UX. Duże organizacje z reguły mają bardziej precyzyjne pomysły na rozwój zawodowy. Wytyczają one jednak dość standardową drogę awansu — od juniora, poprzez stanowisko specjalisty, następnie seniora aż po objęcie pozycji lidera zarządzającego zespołem. Dalszym krokiem w karierze może być ścieżka biznesowa lub menadżerska.

Wszystko w tym wypadku zależy już od organizacji. Na tym polu można zaobserwować wyraźną różnicę pomiędzy agencją, a korporacją. Jedynie duże agencje mogą zaoferować bardziej atrakcyjną ścieżkę kariery, te mniejsze po prostu nie mają tak rozbudowanych zespołów UX, aby móc w nich wkroczyć na ścieżkę menadżerską.

Wybór pomiędzy agencją, korporacją lub startupem nie wiąże się jedynie z kwestią ścieżki kariery. Wybierając agencję masz szansę pracować nad bardziej różnorodnymi projektami niż w przypadku pracy w korporacji. Podejmując wyzwanie pracy w startupie masz natomiast możliwość rozwoju konkretnego produktu, mając duży wpływ na jego kształt. Z drugiej strony, korporacja to dobre miejsce dla osób ceniących sobie bardziej stabilny i przewidywalny rytm pracy. Warto zatem zastanowić się, co najbardziej motywuje do pracy i w jakim środowisku czujesz się lepiej. Pamiętaj, że warto spróbować sprawdzić się w kilku środowiskach, budując swój “know how” i doświadczenie, które z pewnością zaprocentuje.

Wynagrodzenie

Zarobki, jak w każdej branży, uzależnione są od kompetencji, doświadczenia, miasta oraz rodzaju organizacji. W Polsce z roku na rok zarobki są coraz wyższe, ale na ten moment jeszcze z zazdrością możemy patrzeć na wynagrodzenia specjalistów w Europie Zachodniej lub w USA.

Średnie wynagrodzenie na stanowisku UX designer wynosi 8,2 tys. zł brutto i jest o 3,6 tys. zł wyższe od przeciętnego wynagrodzenia w Polsce. Natomiast deklaracje zarobków opisane w raporcie „UX 2017 — Cyfrowe produkty i usługi” mówią, iż na stanowisku juniorskim można liczyć na średnie wynagrodzenie do 6 tys. zł netto. Specjalista na pozycji regular może liczyć już pensję do 11 tys. zł netto, natomiast wynagrodzenie na pozycji seniora dochodzi do 13 tys. zł netto. Dość popularne są kontrakty B2B, w ramach których wynagrodzenie z reguły jest o kilkanaście procent wyższe niż na umowie o pracę.

Kursy i studia UX

Wielu absolwentów psychologii, socjologii oraz kognitywistyki podejmuje pracę w IT jako specjaliści UX. To właśnie absolwentów tych kierunków preferują pracodawcy.

Od kilku lat niesłabnącą popularnością cieszą się studia podyplomowe User Experience Design na Uniwersytecie SWPS oraz User Experience & Product Design na AGH. Od ubiegłego roku jest także kierunek Projektowanie UX i Analityka internetowa na Politechnice Białostockiej. A od tego roku rusza rekrutacja na studia licencjackie ze specjalizacją UX designer oraz UX researcher na krakowskiej Wyższej Szkole Europejskiej.

Z roku na rok pojawia się także coraz więcej konferencji, meetupów oraz bezpłatnych szkoleń i prelekcji. Jeżeli nie wiesz jeszcze czy ścieżka UX jest dla ciebie, to możesz łatwo się o tym przekonać biorąc udział w darmowych kursach online, webinarach, obejrzeć tutoriale i porady na YouTube lub po prostu przyjść na jedną z wielu bezpłatnych konferencji.

Jak zacząć?

Specjaliści UX rozpoczynają swoją przygodę z branżą na wiele sposobów i nie ma jednej, uniwersalnej ścieżki. Można podzielić specjalistów UX na dwie grupy: praktyków, którzy już mają doświadczenie w branży IT oraz osoby bez wcześniejszego doświadczenia w tym obszarze.

Jako specjaliści UX pracują m.in. graphic designerzy oraz developerzy, którzy przekwalifikowali się w kierunku user experience, ale posiadają już doświadczenie w IT i mogą się pochwalić się zrealizowanymi wcześniej projektami. Takim osobom z pewnością jest łatwiej, gdyż znają już specyfikę pracy w nowych technologiach.

Z drugiej strony, jest dość liczna grupa adeptów sztuki UX, która zdobywa swoją wiedzę na kursach, szkoleniach oraz studiach podyplomowych. Pamiętajmy jednak, że na kilkugodzinnych kursach teoretycznych nie można nauczyć się zawodu. Dlatego najlepiej wybierać szkolenia w formie warsztatów, a aplikując na studia brać pod uwagę to, aby przynajmniej połowa zajęć w programie nauczania była zajęciami praktycznymi.

Dla bardziej zaawansowanych i zmotywowanych osób polecam dołączenie do wybranego projektu open source, który potrzebuje wsparcia UX. Dzięki temu nauczysz się pracy nad konkretnym problemem projektowym i będziesz mieć szansę zacząć budować swoje portfolio.

Pamiętaj jednak, że w UX bardziej liczy się bardziej wiedza o człowieku i jego zachowaniu, niż wiedza techniczna.